het leven is nooit makkelijk

“Het leven is niet altijd makkelijk” is een uitdrukking die door veel mensen wordt gebruikt als ze horen dat het niet goed met je gaat. Iemand met een depressie zal dit regelmatig horen uit de mond van zijn of haar hulpverlener of mensen uit de omgeving. En die uitspraak klopt, het leven is inderdaad niet altijd makkelijk. Iedereen heeft in het leven te maken met tegenslagen, daar is niet aan te ontkomen. Maar voor mensen die te maken hebben met depressieve gedachten gaat deze uitspraak niet op. In hun gedachtegang is het meer “het leven is nooit makkelijk”.

Tegenslagen hebben altijd impact op je leven, soms kun je ervan leren maar soms moet je het gewoon accepteren en kun je er niks mee. Dat is normaal, maar mensen die depressief zijn, zijn in dat opzicht niet normaal. Zij denken niet zoals iemand zonder depressie. Een tegenslag is er in vele proporties, het verliezen van een dierbare heeft een andere impact dan het verliezen van een pen. In de meeste gevallen heeft het verliezen van een dierbare een veel grotere impact op je leven dan het verliezen van een gebruiksvoorwerp. Dat laatste is jammer, maar je koopt een nieuwe en gaat weer verder.

Toch kan het verliezen van een pen voor mensen die te maken hebben met een kwetsbaarheid een net zo grote impact hebben dan voor anderen het verliezen van een dierbare. Kun je nagaan wat het verliezen van een dierbare dan teweeg kan brengen. Het gebruiken van zinnen zoals ‘iedereen heeft te maken met tegenslagen’ en ‘het leven is niet altijd makkelijk’ is voor mensen met een kwetsbaarheid dan ook vaak nietszeggend en erg demotiverend. Ook depressieve mensen, zoals ik, weten dat het leven nou eenmaal tegenslagen brengt en dat het leven bij niemand over rozen gaat. Dat hoeft niemand ons te vertellen. Ook niet in het kader van normalisering, een veel gebruikte term in de psychiatrie.

Dat er gekeken moet worden naar wat normaal is en wat niet, is in mijn ogen logisch. Niet alles wat er gebeurd heeft te maken met je kwetsbaarheid, ook bij kwetsbare mensen zijn er normale reacties. Het is alleen zaak om die reacties te kaderen, dus bepalen of dit te maken heeft met je kwetsbaarheid. Is je reactie op een gebeurtenis normaal of wordt het veroorzaakt door je kwetsbaarheid, je gedachtenpatroon.

Als ik het even bij mijzelf houd, dan kan ik het volgende als voorbeeld gebruiken. Bij berichten over een suïcide is het normaal dat je hier even door geraakt wordt. Afhankelijk van de manier waarop en de manier waarop het naar buiten gebracht wordt. Op wat voor manier het raken plaats vindt is daar erg afhankelijk van. Gaat het om een ‘aanrijding met een persoon’ dan gaan de gedachten eerst vaak uit naar de machinist (erg logisch, zeer menselijk) en daarna naar de naasten van de persoon in kwestie. Het raken kan verontwaardiging zijn (hoe kun je nou andere mensen dit aandoen), kan boosheid zijn (wat een egoïst, wat een lafaard, nou kom ik te laat) en kan ook verdriet zijn (maar dan vaak gericht op de achterblijvers). Daarna gaat iedereen weer over naar de orde van de dag.

Als ik het hoor gaat mijn gedachte direct naar de persoon in kwestie, ik word erg verdrietig (wat zal hij/zij eenzaam zijn geweest aan het eind) en boos (dat het op deze manier heeft moeten gebeuren). Pas daarna gaan mijn gedachten naar de machinist en de achterblijvers (wat zullen zij hieraan overhouden, wat zullen zij hier verdrietig over zijn). Ik heb dan ook altijd de gedachte dat ik het jammer vind dat de persoon in kwestie geen contact met mij heeft gehad, met het besef dat dit absoluut geen garantie had gegeven want ook ik kan geen wonderen verrichten.

Het doet mij altijd pijn als ik hoor dat iemand suïcide heeft gepleegd. Het doet mij pijn omdat het iets is wat mij persoonlijk raakt. Ik weet wat het is om in die situatie te zitten. Het is iets wat te maken heeft met mijn persoonlijke ervaringen, het is onderdeel van mijn kwetsbaarheid. Het komt voort uit mijn kwetsbaarheid. Ik ben op dit vlak erg kwetsbaar, iets in het kader van chronische suïcidaliteit. Het verloop in mijn gedachten is daardoor anders dan normaal. In dit geval dus erg duidelijk dat het meer impact op mij heeft dan op normale mensen.

Ook voor mij is het leven nooit makkelijk. Het lijkt misschien wel zo, ik ben stabiel en best wel zelfverzekerd. Het afgelopen jaar zijn er veel positieve dingen gebeurd en heb ik heel weinig negatieve ervaringen opgedaan. Maar toch durf ik niet te zeggen dat het niet makkelijk is, integendeel, het leven is altijd moeilijk. Maar ik maak er het beste van en dat lukt best wel goed. Ik heb gelukkig een aantal mensen om mij heen die mij hierin steunen, de reden waarom ik niet terugval en door kan gaan. En dat liefde hierin voor mij erg belangrijk is, is mij afgelopen jaar wel erg duidelijk geworden.

Koos