Wat is het doel van herstel?
De doelen van herstel:
- Herwinnen positief zelfbeeld; zoektocht naar zin en hoop
- Herwinnen van zelfregie; zoektocht naar actief zelfmanagement
Ervaringsdeskundigheid biedt belangrijke en onmisbare ondersteuning om deze facetten van herstel te realiseren. Enkele belangrijke begrippen die met ervaringsdeskundigheid samenhangen zijn:
- Ervaring;
- Empowerment;
- Stigma;
- Ervaringskennis;
Ervaring:
Eigen ervaring is onmisbaar bij de zoektocht naar zin en hoop, eigen kracht en bij áctief zelfmanagement’, maar ook bij het (weer) oppakken van sociale en maatschappelijke rollen. Hierbij spelen het tegengaan van (zelf)stigma en empowerment een belangrijke rol.
Heftige symptomen kunnen het gevoel van zelfbesef, van weten wie je bent, diepgaand aantasten of zelfs tijdelijk uitwissen. Behalve hun gezondheid verliezen mensen soms belangrijke relaties, hun werk, soms hun woonplek en alle rollen die daarmee gepaard gaan. Ondanks deze ontwrichtende ervaringen liggen in het bredere palet van ervaring ook de mogelijkheden voor herstel besloten.
Door stil te staan bij het geheel aan ervaringen kan de wereld achter de symptomen weer in beeld komen en daarin schuilt de ruimte om op onnavolgbare, persoonlijke wijze de weg naar de eigen mogelijkheden tot herstel te vinden.
Empowerment:
Empowerment betekent ‘in kracht komen’. In empowerment gaan de mensen meer zelf bepalen, waar zij voorheen bepaald werden. In de sociale verhoudingen worden mensen meer subject en minder object.
Een herstelproces gaat altijd gepaard met een proces van empowerment maar valt er niet mee samen. Herstel verwijst naar het omvattende geheel terwijl empowerment verwijst naar de deelprocessen binnen het geheel.
(zelf)stigma:
Stigma is het negatieve beeld dat een groep of samenleving heeft over mensen die afwijken van wat de groep normaal vindt. Mensen met een stigma worden, meestal uit angst, buiten de groep gesloten en gediscrimineerd. Mensen met een stigmatisering gaan daar vaak gemakkelijk in mee. Zij worden continu geconfronteerd met de negativiteit en gaan dit opnemen in hun denkpatroon. Zij vinden hier in de maatschappij steeds weer een bevestiging voor. Dit is dus zelfstigmatisering.
Het stigma is voor een groot deel verantwoordelijk voor het verlies van maatschappelijke rollen: verlies van baan, inkomen, het verlies van sociale contacten. Over de hele linie is een lagere kwaliteit van leven het gevolg.